-
Skąd wziął się chart?15.02.201015.02.2010Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia słowa chart? Czemu ch?
Minąłem dziś na ulicy takie zwierzę, nie znałem rasy, instynktownie wpisałem w wyszukiwarce hart. Pasowało mi tu h, nigdy ch. Nie zwykłem robić błędów ortograficznych.
W języku angielskim rasa nazywa się sighthound (wg wiki). Skąd wziął się chart?
Pozdrawiam,
Marek Grabowski -
sobie
29.03.202329.03.2023płynę sobie łódką, a nade mną płyną (sobie) obłoki
Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do pojawiającej się czasami w prognozach pogody quasi-poetyckiej konstrukcji językowej typu: od zachodu płyną sobie chmury...
Wyraz sobie dodany tu do czasownika płynąć żadną miarą nie wskazuje na to, że czynność ta jest „całkowicie zależna od woli wykonującej ją osoby i zwykle sprawia jej przyjemność” (por. Inny słownik języka polskiego). Płynące po niebie chmury (częściej obłoki) jako uosabiające zmienną naturę rzeczy toposy literackie obecne są w twórczości wielu poetów, choćby Mickiewicza, Miłosza,
Szymborskiej, Harasymowicza czy Ratajczaka. Nigdy jednak nie płyną one tam sobie, co najwyżej są wprawiane w ruch przez wiatr, któremu w pewnym kontekście można już przypisać atrybut sprawczości, jak dzieje się to w przypadku greckiej pneumy z Ewangelii Janowej, upowszechnionej przez łacińskie „spiritus flat ubi vult”, co zostało przetłumaczone na język polski jako „duch wieje kędy chce” lub „wiatr wieje tam, gdzie chce” (J 3,8).
A życie sobie (sic!) płynie, jak gdyby nigdy nic...
Z poważaniem
-
Superwizjujemy!9.02.20119.02.2011Szanowni Państwo,
w tekście z dziedziny psychoterapii pojawiło się pojęcie superwizjujemy w zdaniu: „W moim miejscu pracy regularnie superwizjujemy nagrane fragmenty swoich prac z pacjentami”. Czy można je uznać za pojęcie branżowe, czy niezbędne jest zastąpienie go innym pojęciem? Istnieje polski odpowiednik ang. wyrazu supervision – kontrola, więc zamiast superwizjujemy można by powiedzieć kontrolujemy, ale psychoterapeuci oburzą się, że to co innego znaczy.
Z poważaniem
-
Trzy pierwsze raty 26.06.202026.06.2020Wojciech Mann w swoim poście na Facebooku uznał, że sformułowanie trzy pierwsze raty jest błędne. Czy ma rację?
-
zapis x24.12.200424.12.2004Drodzy Eksperci,
serdecznie dziękuję Panu dr. Grzeni za odpowiedź na pytanie o odmianę nazwy CORVETTE. Tym razem chciałam zapytać, jak zachowuje się litera x w odmianie? Czy jest jakaś jednolita zasada, czy też każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie? Np. w nazwach geograficznych w środku wyrazu i na końcu, jak Oxford, Bronx; w nazwiskach, jak Fox.
Pozdrawiam serdecznie
Małgorzata Sulewska -
Zmieniać a zamieniać
26.04.202226.04.2022Szanowna Poradnio!
Od jakiegoś czasu zastanawia mnie, czy aby opisać przemianę czegoś/kogoś w coś, można użyć zarówno czasownika zmieniać się, jak i zamieniać się. Grzebałam w słownikach i nie znalazłam jednoznacznej odpowiedzi. Być może moje odczucie, sugerujące mi, że powinno się w tej sytuacji użyć czasownika zmieniać się jest czysto subiektywne i niczym niepoparte. Tak król Midas, dla przykładu, zmieniał czy zamieniał wszystko w złoto?
z poważaniem,
Aleksandra Dobrowolska
-
Co robi program?22.01.201822.01.2018Spotkałem się z opinią, że sformułowania typu program wyznaczył wynik są niepoprawną personifikacją programu, komputera itp. Rzekomo jedyną poprawną formą jest wynik został wyznaczony za pomocą programu. Tymczasem użytkownik komputera zwykle traktuje program jako „czarną skrzynkę”, do której wprowadza dane i z której odbiera wyniki. Czy naprawdę musimy traktować program jak narzędzie podobne do młotka czy liczydeł? Od „jedynej poprawnej” formy odstręcza mnie także jej rozwlekłość.
-
Do biblioteki przyszło 30 Biblii; Karol rozdał całej klasie Makbety19.10.201719.10.2017Mam pytanie w związku z wielką/małą literą w takich zdaniach jak: Do biblioteki przyszło 30 Biblii/biblii, Karol rozdał całej klasie Makbety/makbety. Z jednej strony mamy regułę [62], którą można by rozszerzyć na takie przypadki jak wyżej. Z drugiej tutaj makbet = egzemplarz „Makbeta”. Można by więc argumentować, że zasada [122] przemawia za małą literą. Ciekaw jestem Państwa opinii. Wiem, że poruszałem już podobny temat (Tytusy i Kangury), tu jednak chodzi o coś nieco innego.
Czytelnik -
gofry, lody i hot-dogi23.09.200523.09.2005W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN słowo gofr występuje jako „gofr (nie: gofer) m IV, DB. gofra”. Sjp.pwn.pl niczego nie mówi o bierniku gofra. Ja doszedłbym do wniosku, że jako rzeczownik nieżywotny powinien w bierniku przyjąć formę mianownika, tak jak wafel (gofr jest waflem) czy młotek (też m IV). W związku z powyższym bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi: jem pyszny gofr, czy jem pysznego gofra? Jeśli poprawna jest forma gofra, to dlaczego akurat ten rzeczownik jest żywotny?
-
Ile razy większe?13.11.201913.11.2019Dzień dobry,
chciałbym prosić o wyjaśnienie pewnej matematycznej kwestii, która od dawna nie daje mi spokoju. Chodzi mianowicie o mnożenie i wyrażenie, że coś jest dwa razy większe. Na przykład cyfrą dwa razy większą niż 2 jest 4. Ja się z tym nie zgadzam, przecież 4 jest tylko raz większe. Dwa razy większa byłaby cyfra 6. Czy moje rozumowanie i logika jest błędna?